LIVESTREAM QUẢNG CÁO BÁN HÀNG SAI SỰ THẬT THÌ BỊ XỬ PHẠT NHƯ THẾ NÀO?

Bán hàng bằng hình thức livestream trên các nền tảng mạng xã hội mà quảng cáo “quá” công dụng, quảng cáo sản phẩm không đúng thực tế thì có bị xử phạt không?

Hỏi: Em thường hay xem livestream bán hàng của một bạn khá nổi tiếng trên trên Tiktok. Vừa qua bạn này có giới thiệu sản phẩm thạch tăng chiều cao cho trẻ em của Nhật, bạn chia sẻ đã cho con mình ăn 2 hộp tương đương 2 tháng và con cao hơn hẳn. Bạn còn quảng cáo sản phẩm này được cấp giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm, đứng top 1 sản phẩm mẹ ở Nhật tin dùng. Vì yêu mến gia đình bạn Tiktoker này và do tin tưởng nên em đã mua sản phẩm về dùng thử, sau đó mới phát hiện ra sản phẩm này không phải “đứng top 1 sản phẩm mẹ ở Nhật tin dùng” như đã quảng cáo, chất lượng cũng chưa được kiểm chứng. Sự việc đã bị nhiều trang mạng, báo đài đưa tin, dư luận phản ứng gay gắt đòi tẩy chay bạn Tiktoker này nên bạn đã lên một video xin lỗi và khóa tài khoản tiktok. Sau một thời gian ngắn, bạn này lại mở lại Tiktok và tiếp tục đăng video. Như vậy cho em hỏi việc bạn Tiktoker này quảng cáo sai sự thật như vậy có bị xử phạt gì không? Những người mua phải hàng kém chất lượng khi tin lời quảng cáo như em có được bảo vệ quyền lợi gì không? (Bạn A.T - Bình Phước)

Trả lời:

Hiện nay công nghệ livestream (phát trực tiếp) đang phát triển mạnh mẽ trên các nền tảng mạng xã hội, không khó để bắt gặp hình ảnh các nhà bán lẻ, người có ảnh hưởng KOL, KOC thậm chí là các nghệ sĩ nổi tiếng livestream quảng cáo bán hàng. Các mặt hàng được bán đa dạng từ quần áo, giày dép, đồ gia dụng, thực phẩm, mỹ phẩm,… cho đến những mặt hàng ảnh hưởng đến sức khỏe như: thực phẩm chức năng, sữa, thuốc giảm cân,… Dẫn tới việc khó kiểm soát chất lượng hàng hóa. Đồng thời do hiện nay việc livetstream bán hàng trên mạng xã hội được thực hiện khá dễ dàng và chưa phải chịu kiểm duyệt trước khi lên sóng, nên nhiều nhà bán hàng đã sử dụng sự nổi tiếng của mình để tạo niềm tin, quảng cáo “quá” công dụng của sản phẩm để thu hút người mua hàng. Hậu quả là nhiều người vì tin tưởng và hâm mộ nghệ sĩ, người nổi tiếng mà mua sản phẩm về sử dụng, nhưng kết quả không như quảng cáo.

Quảng cáo bán hàng sai sự thật là gì?

Quảng cáo sai sự thật theo khoản 7 Điều 109 Luật Thương mại 2005 được hiểu là: “Quảng cáo sai sự thật về một trong các nội dung số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, xuất xứ hàng hóa, chủng loại, bao bì, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của hàng hoá, dịch vụ.” và là hành vi bị cấm.

Đồng thời khoản 9 Điều 8 Luật Quảng cáo năm 2012 cũng quy định về những hành vi bị cấm trong quảng cáo: “9. Hành vi quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố.”

Nghệ sĩ C.T. quảng cáo sản phẩm sữa non có tác dụng thần kỳ trên mạng xã hội

Quảng cáo bán hàng sai sự thật có bị xử phạt không?

Căn cứ theo Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP, khi vi phạm các điều cấm trong hoạt động quảng cáo trong đó có quảng cáo sai sự thật có thể sẽ phải bị xử lý vi phạm hành chính với các mức phạt như sau:

- Phạt tiền từ 10 - 20 triệu đồng: Quảng cáo có sử dụng các từ ngữ “nhất”, “duy nhất”, “tốt nhất”, “số một” hoặc từ ngữ có ý nghĩa tương tự mà không có tài liệu hợp pháp chứng minh theo quy định

- Phạt tiền 60 - 80 triệu đồng và buộc cải chính thông tin: Quảng cáo không đúng/gây nhầm lẫn về số lượng, giá, công dụng, chất lượng, bao bì, kiểu dáng, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, thời hạn bảo hành hoặc khả năng kinh doanh, cung cấp sản phẩm, hành hóa, dịch vụ…

Ngoài ra, người vi phạm còn bị và tước quyền sử dụng giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm từ 05 - 07 tháng; quyền sử dụng giấy xác nhận nội dung quảng cáo từ 22 - 24 tháng và buộc tháo gỡ, xóa/thu hồi, tháo dỡ quảng cáo sai sự thật nêu trên.

Lưu ý: Đây là mức phạt tiền áp dụng với cá nhân. Nếu tổ chức vi phạm thì sẽ chịu phạt mức tiền gấp hai lần số tiền nêu trên và tương đương mức phạt tiền cao nhất áp dụng với tổ chức là 160 triệu đồng.

Không chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính, nghiêm trọng hơn, quảng cáo sai sự thật có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về Tội quảng cáo gian dối theo quy định tại Điều 197 Bộ luật Hình sự mới nhất đang có hiệu lực. Cụ thể:

- Phạt tiền từ 10 - 100 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm: Đã bị phạt hành chính hoặc bị kết án nhưng chưa được xóa án tích về tội này mà tiếp tục vi phạm.

- Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Hình ảnh một Tiktoker lên tiếng xin lỗi sau khi quảng cáo sản phẩm sai sự thật

(Nguồn ảnh: Internet)

Trường hợp mà bạn A.T vừa gửi về cho chúng tôi là một ví dụ cho việc người nổi tiếng trên mạng xã hội nhận quảng cáo bán hàng sai sự thật. Tiktoker này đã quảng cáo sản phẩm “đứng top 1 sản phẩm mẹ ở Nhật tin dùng” nhưng trên thực tế sản phẩm không được sử dụng phổ biến tại Nhật, hành vi này đã gây niềm tin “ảo” cho người mua về chất lượng sản phẩm do đó có thể bị phạt tiền từ 60 - 80 triệu đồng và buộc phải cải chính thông tin.