Tôi và người bạn hùn tiền mua xe cũ để bán lại kiếm lời. Vừa rồi, bạn tôi kể có quen người bạn chuyên thu mua xe trộm cắp. Bạn tôi rủ tôi mua những chiếc xe trộm cắp từ người bạn này để độ lại. Bạn tôi nói rằng mua xe từ người trộm cắp mới bị xử lý hình sự, còn mua lại của người khác thì không sao nữa. Luật sư cho hỏi, bạn tôi nói đúng không ạ? Tôi có bị rủi ro gì về hình sự khi góp tiền mua chung không ạ?
Trả lời:
Theo thông tin bạn cung cấp, bạn muốn hỏi về trách nhiệm hình sự trong trường hợp tiêu thụ (mua lại) tài sản mà biết rõ là do phạm tội mà có. Căn cứ khoản 1 Điều 323 Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) “Người nào không hứa hẹn trước mà chứa chấp, tiêu thụ tài sản biết rõ là do người khác phạm tội mà có, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm”. Đối với tội danh này, chỉ cần ý thức chủ quan người có hành vi tiêu thụ, chứa chấp biết rõ tài sản đó do người khác phạm tội mà có. Tức là dù người tiêu thụ, chứa chấp không biết rõ ai là người đã trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội để có được tài sản đó và họ đã bị xử lý hình sự hay chưa, thì vẫn bị truy cứu trách nhiệm về tội danh này.
Do đó, trường hợp bạn đã biết rõ tài sản này có được do phạm tội nhưng vẫn tiêu thụ (mua bán) từ người khác, bạn vẫn có khả năng bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Chưa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có” quy định tại Điều 323 Bộ luật hình sự.
(Tham khảo Công văn số 1531/C45(P8) ngày 19/05/2016 về hướng dẫn điều tra, xử lý tội danh quy định tại Điều 250 BLHS)