Anh trai tôi bị tam giam để điều tra. Trong quá trình này, anh trai tôi nói bị đánh nếu khai không đúng theo hướng dẫn của cán bộ điều tra. Đến khi xử phiên tòa đầu tiên thì tòa án trả hồ sơ về Viện kiểm sát để điều tra lại. Anh trai tôi tiếp tục bị tạm giam thêm 06 tháng nữa. Khi phiên tòa thứ 2 mở thì bên Viện Kiểm sát vẫn chưa đủ chứng cứ lời khai nhân chứng xác minh. Tòa án lại tiếp tục trả hồ sơ và anh trai tôi tiếp tục bị giam. Vậy xin cho tôi hỏi:
1. Thời hạn tạm giam điều tra lại tối đa là bao nhiêu ngày?
2. Nếu anh trai tôi thật sự không có tội thì ai sẽ phải chịu trách nhiệm về những ngày qua anh trai tôi trong trại giam?
Trả lời:
1. Về thời hạn tạm giam điều tra lại
Theo quy định tại khoản 4 Điều 174 của Bộ luật Tố tụng hình sự thì: “thời hạn tạm giam và gia hạn tạm giam trong trường hợp vụ án được điều tra lại thực hiện theo quy định tại Điều 173 của Bộ luật Tố tụng hình sự”.
Điều 173 Bộ luật Tố tụng hình sự quy định về thời hạn tạm giam để điều tra như sau: “1. Thời hạn tạm giam bị can để điều tra không quá 02 tháng đối với tội phạm ít nghiêm trọng, không quá 03 tháng đối với tội phạm nghiêm trọng, không quá 04 tháng đối với tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
2. Trường hợp vụ án có nhiều tình tiết phức tạp, xét cần phải có thời gian dài hơn cho việc điều tra và không có căn cứ để thay đổi hoặc hủy bỏ biện pháp tạm giam thì chậm nhất là 10 ngày trước khi hết thời hạn tạm giam, Cơ quan điều tra phải có văn bản đề nghị Viện kiểm sát gia hạn tạm giam.
Việc gia hạn tạm giam được quy định như sau:
a) Đối với tội phạm ít nghiêm trọng có thể được gia hạn tạm giam một lần không quá 01 tháng;
b) Đối với tội phạm nghiêm trọng có thể được gia hạn tạm giam một lần không quá 02 tháng;
c) Đối với tội phạm rất nghiêm trọng có thể được gia hạn tạm giam một lần không quá 03 tháng;
d) Đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng có thể được gia hạn tạm giam hai lần, mỗi lần không quá 04 tháng”.
2. Về bồi thường thiệt hại oan sai
Trong trường hợp anh trai bạn không có tội thì theo quy định tại khoản 3 Điều 18 của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước về phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước trong hoạt động tố tụng hình sự bao gồm: “…Người bị tạm giam mà có bản án, quyết định của cơ quan, người có thẩm quyền trong hoạt động tố tụng hình sự xác định không có sự việc phạm tội hoặc hành vi không cấu thành tội phạm hoặc đã hết thời hạn điều tra vụ án mà không chứng minh được bị can đã thực hiện tội phạm…”. Như vậy, trách nhiệm bồi thường thiệt hại oan sai là Nhà nước.